Elk type woning heeft zijn eigen specifieke aandachtspunten. Hieronder zie je per type woning informatie over de isolatiemogelijkheden.
Skidakwoningen
In een traject van ruim 1 jaar heeft de groep van initiatiefnemers, met begeleiding van professionals van de DoeTank, gewerkt aan het ontwerpen van een nieuw skidak, waarin het isoleren vanaf de buitenkant centraal stond.
Het oorspronkelijke dak van een skidakwoning bestaat uit twee dunne platen met lucht ertussen, een vorm van dakleer en daarop bitumen shingles.
Meer in detail beschreven: Het dak bestaat (van binnenuit) uit 18 cm dikke gordingen waarop de eerste plaat (spaanplaat) ligt. Daarop liggen 30 cm dikke tengels in de lengterichting. Op de tengels ligt het dakbeschot (de tweede plaat) met een dampremmer. Dan volgt de dakbedekking bestaande uit bitumen shingles. Van dakisolatie was begin jaren ’70 niet of nauwelijks sprake. De originele dakconstructie is in onderstaande schets van de DoeTank weergegeven.
Een veel gehoorde klacht is de hitte op de bovenste verdieping. Die ontstaat doordat de lucht tussen de twee dakplaten gloeiend heet wordt. Deze warme lucht kan heel veel vocht opnemen en onttrekken aan het hout. Condensatie hiervan geeft vochtklachten en kan zelfs tot lekkage leiden.
Het Buurtteam heeft tot op heden ongeveer 20 offertes van dakdekkers en bouwbedrijven verzameld. Hieruit komt een grote diversiteit naar voren in aanpak, gebruikte materialen en isolatiewaarden.
Het Buurtteam is nog steeds geïnteresseerd in dakoffertes. Hiermee kunnen we bewoners, die op zoek zijn naar een betrouwbare dakdekker, helpen. Je kunt je offerte mailen naar
Er zijn drie mogelijkheden om het dak van de skidakwoning toekomstbestendig te maken:
- Isoleren van buitenaf.
- Isoleren van binnenuit
- Aanleg van een groendak
1. Isoleren van buitenaf
Een logisch moment hiervoor is wanneer de shingles aan vervanging toe zijn, of wanneer het dak lekt.
Een manier om van buitenaf te isoleren is om de oude dakplaten te verwijderen en nieuwe, 25 cm dikke, geïsoleerde panelen terug te plaatsen op de gordingen. Op bijgaande foto zie je dat het dak volledig is verwijderd om er daarna een compleet nieuw dak met isolatie voor terug te plaatsen.
Aangezien er woningen zijn met dakkapellen kan dat niet overal. Daar moeten de panelen minder dik zijn, omdat ze anders halverwege het raam uitkomen van de opbouw. Om dan toch aan een isolatiewaarde (Rc-waarde) van 6,5 of 7 te komen, moet een combinatie gemaakt worden met isolatie van binnenuit.
Samen met een aantal woningeigenaren en specialisten is een aantal bouwtechnische ontwerpen van het skidak gemaakt op basis van de verzamelde informatie. Met behulp van de daaruit voortgekomen bouwtekeningen en pakket aan eisen zijn offertes opgevraagd die eenduidiger en daardoor beter te vergelijken zijn.
Houd er rekening mee dat het volume van de woning toeneemt en het aangezicht verandert bij isolatie van buitenaf. Om deze reden mogen deze werkzaamheden alleen worden uitgevoerd als er een vergunning is verleend door de gemeente en welstand het ontwerp heeft goedgekeurd.
2. Isoleren van binnenuit
Bij isolatie van binnenuit is het van belang om een dampremmer te gebruiken, want anders kan er condens ontstaan in het isolatiepakket. Het is het beste om de volledige ruimte tussen de gordingen te gebruiken en te vullen met isolatiemateriaal (houtvezelplaat, vlas of steenwol).
Dit zal niet zo’n hoge isolatiewaarde geven als het vervangen van de oude dakplaten met isolatie van buitenaf, maar geeft toch een goede verbetering.
3. Aanleg groendak
Op een groendak wordt meestal sedum geplant, maar ook kruiden, bloembollen en gras zijn geschikt. Sedum kan goed tegen langdurige droogte en een forse regenbui en heeft een voedingsbodem nodig van vijf a zes centimeter om te kunnen wortelen. Een groendak is geen vervanging van goede dakisolatie. Onder een groendak moet dus eerst goede dakisolatie worden aangebracht. Aangezien een groendak zwaarder is dan een gewoon dak, moet je er zeker van zijn dat je dak voldoende draagkracht heeft en eventueel aanpassingen maken aan de constructie.
De voordelen van een groendak zijn:
- Een groendak kan zestig tot tachtig procent meer regenwater vasthouden dan een bitumendak;
- Een groendak is goed voor de biodiversiteit;
- Een groendak filtert fijnstof en CO2 uit de lucht;
- Een groendak werkt geluiddempend;
- De begroeiing beschermt de onderliggende dakbedekking, waardoor deze veel langer meegaat.
Het nadeel van een groendak is dat deze duurder is dan een gewoon dak. Net als bij alle daken geldt dat er lekkage kan ontstaan bij verkeerde aanleg. Je moet bij een groendak extra opletten dat de ondergrond naast waterdicht, ook wortelbestendig is.
Platte daken die niet in de schaduw liggen, zijn het meest geschikt voor een groendak, maar ook op hellende daken kan een groendak worden geplaatst. Het water loopt daar wat sneller weg, waardoor de beplanting sneller kan uitdrogen. Als het dak meer dan 25 graden helt, zijn extra voorzieningen nodig om het water langer vast te houden. Als het dak 65 graden of meer helt, is een groendak niet mogelijk.
Je kunt het beste voor een natuurlijke voedingsbodem zorgen, zoals lavakorrels gemend met potgrond. Een onnatuurlijke voedingsbodem, zoals steenwolplaten, heeft niet de voorkeur en moet je vaker bemesten. Een sedumdak vraagt weinig onderhoud. Je kunt het beste de waterafvoer twee keer per jaar controleren en jaarlijks het onkruid verwijderen. Bij langdurige droogte en zeer schuine daken kun je het beste extra water geven om de waterbuffer op peil te houden.
Op een sedumdak kun je het beste zo min mogelijk lopen. Alleen incidenteel voor onderhoud of om de ramen te lappen.
Voor het aanleggen van een groendak heb je een bouwvergunning nodig. Het is sinds 6 maart 2024 mogelijk om subsidie aan te vragen bij de gemeente Leusden voor de aanleg van een groendak. Zie de website van de gemeente voor meer informatie hierover: https://www.leusden.nl/publicaties/nieuws/nieuwsbericht/artikel/subsidie-voor-groen-dak-en-groene-gevel.
Er zijn minstens 2 woningen met een groen skidak die ook nog eens gecombineerd zijn met enkele zonnepanelen. Lees meer over de ervaring met een sedumdak in het verhaal van Nicolien en René-Frans.
Golfdakwoningen
De golfplaat-daken en wanden zijn zeer karakteristiek voor deze woningen, maar helaas zit er asbest in de oorspronkelijke golfplaten. Dat betekent dat deze platen op termijn vervangen moeten worden voor materiaal dat niet schadelijk is voor de gezondheid. Dat biedt natuurlijk een mooie kans om de daken en wanden toekomstbestendig te maken, want achter de oorspronkelijke platen blijken luchtlekken te zitten. Vooral achter de knieschotten van het oorspronkelijk dak zit een grote luchtlekken.
De platte stukken dak zijn van beton. Als de golfplaten vervangen worden, is dat ook een mooi moment om de dakrand te verhogen waardoor er ruimte komt voor een dikke laag isolatie. Met een dikte van ongeveer 12 cm moet een Rc-waarde van 6 mogelijk zijn.
Houd er rekening mee dat het volume van de woning toeneemt en het aangezicht verandert bij isolatie van buitenaf. Om deze reden mogen deze werkzaamheden alleen worden uitgevoerd als er een vergunning is verleend door de gemeente en welstand het ontwerp heeft goedgekeurd.
Ruimtewoningen
Het oorspronkelijke dak van een ruimtewoningen bevat een minimale isolatie van 3 centimeter hard kunststofschuim. Er zijn verschillende woningen uitgebouwd. De uit- of opbouw vraagt om extra aandacht, omdat de aansluiting op de originele constructie niet altijd luchtdicht is. Daarnaast zijn muur-, glas- en dakisolatie niet altijd meegenomen in het ontwerp van de uit- of opbouw.
Voor hogere isolatiewaardes van het dak moet het randdetail aangepast worden. Let op dat hiervoor een vergunning moet worden aangevraagd bij de gemeente. Er komen relatief veel lekkages voor. Dit heeft te maken met onderhoud en de regenafvoer aan de binnenzijde van de woning.
Er is een mooi verdiepingsdocument gemaakt over de specifieke dakproblematiek van de ruimtewoningen. Klik hier om dat document te bekijken.